Dahilde işleme rejiminin amacı ve faydaları

Dahilde işleme rejiminin amacı ve faydaları

DİR rejimi ile ihracatçı firmalara, hammadde, yardımcı madde ya da ambalaj malzemesi temin etmek suretiyle ihracatı artırmak, döviz akışını sağlamak, uluslararası arenada rekabet gücü kazandırmak ihracat pazarını geliştirmek amaçlanmıştır. Dünya piyasa fiyatlarından gümrük muafiyetli olarak, Ticaret Politikası önlemlerine tabi olmaksızın, ihraç ürünün üretimi için gerekli olan ve fiyat ve/veya kalite bakımından yurtiçi veya yurtdışı piyasalardan temin edilebilen, hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemeleri için ekonomik etkili bir gümrük rejimidir.

Nitekim 2005/8391 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı’nın 1. Maddesinde bu amaç açıkça ifade edilmiştir: “Dünya piyasa fiyatlarından hammadde temin etmek suretiyle ihracatı artırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak, ihraç pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerini çeşitlendirmek.”

DİR çerçevesinde de ihracatçıya sağlanan birçok avantaj bulunmaktadır. En önemli avantajı çeşitli vergi yükümlülüklerinden muafiyet sağlanmasıdır. DİR kapsamında sağlanan vergisel teşvikler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

– Üçüncü ülkelerden yapılan ithalatta gümrük vergisi, kaynak kullanımı destekleme fonu (KKDF), KDV ve diğer vergilerden muafiyet,

– Vergi, resim, harç istisnası,

– Serbest bölgeler üzerinden ithalat yolu ile tedarik etmek suretiyle Türk menşeli girdilerde KDV muafiyeti,

– İhracat sayılan satış ve teslimlerle ilgili olarak gümrük vergisi muafiyetli ithalat,

– Varsa anti-damping vergisi muafiyeti.

Diğer yandan bu rejimin yoğun rağbet görmesinin diğer bir nedeni, bu sistemin firmalara önemli bir likidite yaratmasıdır. Türkiye’deki konjonktürel sorunlar ve özellikle enflasyon, faiz oranları gibi firmaların finansman ihtiyaçlarını etkileyen unsurlar önemli bir dezavantaj yarattığından ihraç edilen satışlarda büyük bir oranda nakit döngü sağlanmaktadır. DİR, firmaları gümrük vergisi gibi mali yükümlülüklerden kurtararak sermaye yapılarını da güçlendirmektedir.

DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ NEDİR, AVANTAJLARI NELERDİR?

Firmanız tarafından veya ihracatçı firma aracılığı ile ihracat yapıyorsanız, Dâhilde İşleme İzin Belgesi avantajlarından mutlaka yararlanınız.

1. DÂHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ İLE MENFAATLERİNİZ:

İTHALATTA;

1. Gümrük Vergisi ve KDV Muafiyeti
2. KKDF İstisnası
3. Vergi, Resim ve Harç İstisnası
4. Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Olmama (kota ve gözetim önlemlerinden muafiyet)
5. İthalat Sırasında Alınması Gereken Vergilere İlişkin Teminat İndirimi

ÖRNEK:

Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılacak 100.000 dolarlık ithalat aşamasında Gümrüğe ödenmesi gereken;

1. Gümrük vergisi %6 ise, 6.000 dolar,
2. Vadeli alımlarda, %6 olan Kaynak Kullanım Destekleme Fonu (KKDF) için 6.000 dolar,
3. %20 oranındaki KDV için 20.000 dolar ödemezsiniz.

      YURT İÇİ ALIMLARDA;

1. %10-%20 KDV ödenmez. (KDV Tecil-Terkin Uygulamasına bağlıdır.)
2. Alım karşılığı yapılan ihracat sonrası KDV iadesi ile ilgili işlemlerin yapılmasına gerek kalmaz.

2. BELGENİZİ NASIL KULLANACAKSINIZ?

• İTHALATTA TEMİNAT VERİLMESİ:

İthal edeceğiniz maddelerin Gümrük Vergisi, KDV ve KKDF tutarları toplamı kadar nakit, teminat mektubu veya hazine bonosu vererek, ödeme yapmadan ithalat yapabilirsiniz. 

• İNDİRİMLİ TEMİNATTAN YARARLANMA:

İmalatçı-ihracatçı firmalar, belge başvuru tarihinden önceki dört yıl içerisinde düzenlenmiş, ihracat taahhüdü kapatılmış belgeleri kapsamında, sanayi ürünlerinde toplamda 1 (bir) milyon ABD dolarından, tarım ürünlerinde 500 (beşyüz) bin ABD dolarından az olmamak üzere gerçekleştirdikleri ihracat kadar indirimli teminattan yararlanabilirler.

Ayrıca indirimli teminattan, Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası ve Onaylanmış Kişi Statatü belge sahibi firmalar da belge statüsüne göre teminatlarını %1 – %5 – %10 olarak yatırarak avantaj sağlayabilirler.

• YERLİ HAMMADDE ALIMINDA:

Satıcı firmanın düzenleyeceği fatura üzerinde;

• Ürünün tanımı, GTİP ve satır kodu bilgilerinin,
• Alıcı ve satıcı firma belge tarih numarasının,
• Tecil-Terkin sistemi kapsamında KDV tahsil edilmediği bilgisinin yer alması gerekmektedir.
• YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR RAPORU:

Yurt içi alım yapan firmalar, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapatma başvurusu dosyasına, yurt içi alımlarını ihracatta kullanılarak çıkışını belgeleyen YMM-Yeminli Mali Müşavir raporunu kapatma dosyalarına eklemeleri gerekmektedir.

YMM Raporu düzenlenmesi için İlk fatura kesiminden itibaren Yeminli Mali Müşavirinize bilgi vermeyi ihmal etmeyiniz.

• YURT İÇİ SATIŞ VE TESLİMLERDE (BELGEDEN BELGEYE TESLİM):

Belge sahibi firmanın ürettiği ürünleri yine belge sahibi başka bir firmaya, ham madde olarak kullanması ve ihraç etmesi şartı ile yurt içi satış yapılabilir.

Belge sahibi satıcı firmanın düzenleyeceği fatura üzerinde;

• Ürünün tanımı, GTİP ve Satır kodu bilgilerinin,
• Alıcı ve satıcı firma belge tarih numarasının,
• Tecil-Terkin sistemi kapsamında KDV tahsil edilmediği bilgisinin yer alması gerekmektedir.

3. SORUMLULUKLARINIZ:

• İTHALATIN YAPILMASI:

İthalatın belge süresi içinde yapılması zorunludur.

İthal edilen mamullerin gümrük giriş beyannamelerine;

• Firmanızın unvanı,
• Dahilde İşleme İzin Belgesi tarih ve numarası
• Ürün satır kodunun
• Tekstil sektörü için karışım oranının
• Mal tanımının, belge üzerinde yer aldığı şekli ile yazılması zorunludur.

İthalatı yapılan hammaddelerin, ihraç edilen mamuller bünyesinde kullanılarak ihraç edilmiş olmasına dikkat edilmelidir.

Aksi halde elinizde kalan hammaddeler için ödemediğiniz KDV, Gümrük Vergisi ve KKDF tutarlarını 4458 sayılı Gümrük Kanunun 238 inci maddesi hükmü çerçevesinde geri ödemek durumunda kalırsınız.

• İHRACATIN YAPILMASI:

İhracatın belge süresi içinde yapılması zorunludur.

İhraç edilen mamullerin gümrük çıkış beyannamelerine;

• Firmanızın unvanı
• Dahilde İşleme İzin Belgesi tarih ve numarası
• Ürün satır kodunun
• İmalatçı ve varsa Yan Sanayici firma ünvanının
• Tekstil sektörü için karışım oranının
• Mal tanımının, belge üzerinde yer aldığı şekli ile yazılması zorunludur.

Şartlara uyulmaması halinde gerçekleşen ihracat belge kapsamında değerlendirilmez.
Ayrıca manuel uygulama yapan gümrüklerden yapılan ihracatlar için, önceden belgeye özel şart düşülmesi gerekmektedir.

• İTHAL VE İHRAÇ MİKTARI:

Belgenizde yazılı hammaddelerin tümünü ithal veya ihraç etmek zorunda değilsiniz. İthal edilen hammaddenizi, imalatınızda kullanıp ihraç etmeniz gerekmektedir. İthal edilmeyen hammadde için ihracat sorumluluğunuz yoktur.   

• BEYANNAMELER:

Gümrük giriş ve çıkış beyannamelerinizin okunaklı birer fotokopilerini tarih sırasına göre klasörde saklayınız. Her beyannameyi dosya üzerindeki ithal veya ihraç listesine ekleyiniz. Bunlar belgenizin kapatılması aşamasında istenecektir.

• TELAFİ EDİCİ VERGİ (TEV):

Belge kapsamında, Gümrük Vergili olarak ithal edilen üçüncü ülke menşeli hammaddeden elde edilen ürünlerin;

ATR dolaşım belgesi eşliğinde topluluğa üye ülkelere veya dolaşım belgesi düzenlenmesine bağlı vergi doğurmayan kümülasyona tabi ülkelere ihraç edilmesi halinde,
İthalat aşamasında ödenmeyen TEV’in ihracat esnasında veya belge kapatılmadan önce ödenmesi gerekmektedir.

• İKİNCİL İŞLEM GÖRMÜŞ ÜRÜN (İİGÜ-FİRE):

“İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıklardır.”

Üretimden sonra asıl ürün dışında, ekonomik değeri olan atıklar doğuyorsa, bu atığın ihracat taahhüdü kapatılmadan önce aşağıdaki işlemlerden birisinin yapılması gereklidir.

1. Gümrük idaresi gözetiminde imhası,
2. Gümrüğe terk edilmesi veya
3. Serbest dolaşıma girişi için vergisinin ödenmesi.
4. DÂHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİNİN KAPATILMASI;

Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithal edilen ve yerli alınan hammaddelerin, imalatta kullanılarak ihraç edilen mallar içinde yurtdışına çıktığının belgelenmesidir. 

• KAPATMA SÜRESİ:

Dahilde İşleme İzin Belgesi süre bitiminden itibaren 3 ay içinde kapatma başvurusunun yapılması yasal kuraldır. Süresi içinde kapatma başvurusu yapılmayan belgeler değerlendirmeye alınmaz.

• İKİNCİ BELGE ALIMI: Kullandığınız belgenin ihracat $ taahhüdünün %50’den fazlasını (bazı sektörler için %80-85) gerçekleştirmeniz veya belgenizin kapatma başvurusu yapmanız halinde, ikinci dahilde işleme izin belgesini alabilirsiniz.